Steeds meer Amsterdammers weten van het bestaan van Vreedzame Scholen. Sommige ouders hebben bewust gekozen voor een Vreedzame School voor hun kinderen. Maar wat maakt deze scholen eigenlijk anders dan andere scholen? Wat betekent 'Vreedzaam' in de praktijk? In de school, in de klas?
Deze vraag, en vele anderen, stelden wij volwassenen en kinderen in Amsterdam Oost die dagelijks een Vreedzame school binnenstappen. Om er te werken, te leren, hun kind op te halen, over te blijven..Hun verhalen geven een persoonlijk en eerlijk inkijkje achter de schermen van de Vreedzame School.
Vandaag: Jolanda Deringa, adjunct- directeur Willibrordschool
Een afspraak maken met Jolanda heeft wat voeten in de aarde. Ze heeft een drukke agenda, vooral nu de scholen - na een lange periode van sluiting- net weer open zijn. Gelukkig is ze niet iemand die snel opgeeft, dus uiteindelijk krijgen we het voor elkaar. Of zij wel inspirerend genoeg is voor een interview, vraagt ze vooraf via mail. Daar hadden wij geen twijfel over. En terecht, blijkt tijdens het gesprek. Vol passie vertelt ze over haar werk op de Willibrordschool, over wat er goed gaat en wat er nog beter kan.
Een geboren Amsterdammer met het hart op de tong, een groot hart voor haar werk en vooral voor haar kinderen.
De school als gemeenschap
Bij aankomst treffen we Jolanda aan op een bankje in de hal, samen met twee wat bedrukt kijkende jongetjes. Het blijkt dat er die ochtend een 'akkefietje' heeft plaats gevonden tussen een groepje 7e groepers. iets met pesten, waar Jolanda slecht tegen kan. Ze is er een beetje verdrietig van, maar ziet ook dat er iets mooi en waardevols is gebeurd: "Volgens het pestprotocol zouden gelijk de ouders opgebeld moeten worden. En straf worden gegeven. Dit doen wij niet. We gaan het gesprek aan en leggen de verantwoordelijkheid bij de kinderen zelf. Maar vooral geven we ze vertrouwen, vertrouwen in dat ze dit zelf kunnen oplossen."
Het staat symbool voor de sfeer in de Willibrordschool. Jolanda, trots maar bescheiden: "Als je hier binnenkomt merk je dat er iets goed gaat. Dat zegt iedereen die wordt rondgeleid. Dat het rustig is en de kinderen open zijn. De leraren doen ook veel samen, het is echt een gemeenschap. " Veelzeggend is dat het lerarentekort op deze school dan ook geen vat heeft gekregen: "Er komen nog altijd vaak sollicitanten binnenwandelen die denken, op deze school willen we wel werken!"
Vreedzaam als proces
Het is nu 14 jaar geleden dat Jolanda van IB- er in een school in de Pijp, overstapte naar leerkracht in een school in de nieuwe wijk IJburg. Deze bestond toen nog maar twee jaar en was totaal anders dan nu. Jolanda: "Er waren veel kinderen met gedragsproblemen, en bovendien veel niet- ervaren leerkrachten. Zij- instromers nemen toch zichzelf en hun eigen ideeën mee, zij moesten leren om los te laten en de verantwoordelijkheid bij de kinderen te leggen."
Terwijl Jolanda in twee jaar van leerkracht naar IB- er naar het management opklom rolde zij het Vreedzame traject uit, waar ook veel aandacht was voor het trainen van leerkrachten. Jolanda: "Dit is een proces geweest, maar je ziet wat het doet: de oudere kinderen helpen de jongere kinderen. Dit geeft zoveel rust, je hoeft als leerkracht bijna niets meer te doen". " Een schaterlach.
Tegenwoordig gaat het heel goed. Er wordt veel samengewerkt, lessen gezamenlijk voorbereid. In de lockdown merkte Jolanda dat veel leerkrachten toch liever op school online lesgaven, om samen te zijn. Tevreden: "Ja, ik denk dat we best wel gelukkige leerkrachten hebben. En er zijn ook bijna geen gedragsproblemen meer."
Kloof dichten
De Willibrordschool ligt op IJburg, een nieuw stuk Amsterdam dat bestaat uit een aantal eilanden die in de jaren zijn 90 zijn aangelegd. Volgens Jolanda is er de afgelopen jaren een grote kloof ontstaan in de wijk, met de IJburglaan als scheidslijn. Aan de ene kant wonen de rijke academisch opgeleide families en aan de andere kant de praktisch opgeleiden met minder geld. Een middenmoot is er niet, en die zie je dus ook niet terug in de school.
Jolanda: "We noemen onze school wel eens een kloofschool. Dat is soms best ingewikkeld. In de school merk je dit nog niets eens zo, maar bij ouders onderling lukt het voor geen meter om de kloof te overbruggen. We proberen van alles, vieren alle feesten. Maar als we een eindfeest hebben dan zie je ook dat het niet bij elkaar zit. De ene groep zit bij elkaar met witte wijn. En de andere zit samen thee te drinken."
Het onderwerp gaat Jolanda aan het hart. Haar ogen lichten op als ze vertelt dat het in de klas juist wel lukt om de kloof te dichten. Sterker nog , die kloof bestaat daar niet, de kinderen spelen toch wel met elkaar. Haar favoriete blok is dan ook diversiteit, waar er ruimte en tijd is om elkaar echt te ontmoeten. Ze combineert dit blok dan ook vaak met blok 1 'wij horen bij elkaar'. *
Jolanda: "Wij pakken het schoolbreed aan. We organiseren feesten, gaan bij elkaar op visite. We zijn wel eens met 30 kinderen tegelijk bij elkaar op bezoek gegaan in de wijk. Ik kom zelf ook wel bij ouders thuis. Het online lesgeven gaf de kinderen de mogelijkheid om hun huis te laten zien op video. En de leerkrachten ook. Zo kwamen ze toch nog een beetje bij elkaar over de vloer. "
Puberruil op school?
Jolanda herinnert zich een project op haar vorige school dat ging over kinderfeesten in Turkije. Er was toen een uitwisseling met een gastgezinnen in Turkije, waar de kinderen een paar dagen verbleven. "Ik dacht van tevoren Jeetje mina, als dat maar goed komt. Ze spreken de taal niet eens!. Maar dat is waanzinnig goed gegaan. Toen dacht ik, ja het is eigenlijk zo simpel.."
Het brengt haar op een project dat ze in haar eigen Willibrordschool aan het opzetten was. Jolanda: "Kennen jullie het programma puberruil? Waar pubers een weekje van gezin wisselen? Wij wilden dat ook doen met de 7/8 groep. Dat leek me zo ontzettend leuk. En als je elkaar echt wil laten kennen is dat dé manier. Een ander gezin, andere gewoontes, ander eten. Al is het maar voor één dag."
Het project stond al in de grondverf maar heeft uiteindelijk geen doorgang kunnen vinden. Jolanda vindt het nog steeds jammer. Terwijl ze erover praat begint ze te dromen, en wordt weer enthousiast: "Misschien moeten we het toch weer eens proberen. Dat lijkt me helemaal geweldig. Ja, ik denk dat ik het toch volgend jaar ga doen!"
What you see..
Het is tijd om af te sluiten, we horen het langzaam wat onrustiger worden op de gang. Geluiden van vrolijk spelende kinderen. Collega’s komen uit de lessen en worden hartelijk door Jolanda begroet. We vragen haar nog welke rol ze op school heeft, maar eigenlijk hebben we dat allang gezien. De leerkrachten en de kinderen weten wat ze aan haar hebben. "What you see is what you get", zoals ze zelf zegt. "Soms ben ik daarin wel wat direct, maar ook eerlijk, en dat wordt gewaardeerd." Zelf zagen we het al toen we binnenkwamen. Jolanda was zichtbaar bedroefd over het pest-incident, maar ook trots op hoe de kinderen reageerden.
Dat ze nog veel oud- leerlingen ziet terugkomen is veelzeggend. Jolanda: "Wat opvalt is dat juist diegene met wie er het meeste gedoe is geweest hier weer binnenwandelen omdat ze bij ons stage willen lopen. Terug naar hun oude gemeenschap."
En door!
Nu moet Jolanda zich haasten. Er wordt op haar gewacht, want ze heeft beloofd een vers visje te halen voor de lunch met collega's. Op haar sportschoenen is ze snel beneden, nog even gauw een kiekje naast het bord, een aai over de bol van een leerling, grap met een collega, en dan is ze al uit zicht verdwenen. What you see is what you get.
Wat wij zien, zien we graag!
*meer lezen over de verschillende blokken van de Vreedzame School? Zie: https://www.devreedzame.school/info/64-publiek-domein/info/184-lessenserie
Comments